31 marca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568 - dalej zwana "nowelizacją"). Na mocy tej ustawy zostało wprowadzonych wiele zmian w prawie, które w sposób istotny zmieniają sposób prowadzenia postępowań administracyjnych, cywilnych i karnych. Zmiany te mają charakter szczególny, dlatego przedstawiamy wyjaśnienie znaczenia poszczególnych nowelizacji przepisów, przygotowane przez Zespół Radców Prawnych Starostwa Powiatowego w Legionowie.
Wstrzymanie i zawieszenie terminów procesowych
Nowelizacja wprowadziła do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 i 567 dalej "ustawa o zapobieganiu COVID-19") art. 15zzs ust. 1 , zgodnie z którym w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 wszelkie terminy procesowe i sądowe ulegają wstrzymaniu, a rozpoczęte ulegają zawieszeniu (patrz poniżej).
W okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów procesowych i sądowych w:
1. postępowaniach sądowych, w tym sądowo-administracyjnych,
2. postępowaniach egzekucyjnych,
3. postępowaniach karnych,
4. postępowaniach karnych skarbowych,
5. postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
6. postępowaniach administracyjnych,
7. postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa,
kontrolach celno-skarbowych,
8. postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 847 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284),
9. innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw
- nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.
Należy wskazać, że wstrzymanie i zawieszenie biegu terminów procesowych nie oznacza zawieszenia toczących się już postępowań. Świadczy o tym fakt, że ustawodawca wyraźnie wskazał, że wstrzymaniu i zawieszeniu ulegają wyłącznie terminy procesowe i sądowe a nie same postępowania. Ponadto z nowelizacji ustawy o zapobieganiu COVID-19 wynika, że w toku trwających postępowań zarówno organ jak i strona mogą skutecznie podejmować czynności w postępowaniu ( art. 15zzs ust. 7 znowelizowanej ustawy), zaś organ może wydać decyzję w całości uwzględniającą żądanie strony ( art. 15zzs ust. 9 znowelizowanej ustawy).
Wstrzymanie i zawieszenie terminów prawa administracyjnego
Poza wstrzymaniem i zawieszeniem terminów procesowych nowelizacja wprowadziła także do ustawy o zapobieganiu COVID-19 instytucję wstrzymania i zawieszenia terminów prawa administracyjnego ( art. 15zzr ust. 1 znowelizowanej ustawy).
Należy wskazać, że z art. 15 zzr ust. 1 ustawy o zapobieganiu COVID-19 wynika, że wstrzymanie i zawieszenie terminów dotyczy wyłącznie terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego wymienionych w tym przepisie (patrz poniżej). Tym samym przepis ten nie dotyczy np. terminów ustalonych przepisami prawa cywilnego.
W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów:
1. od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
2. do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,
3. przedawnienia,
4. których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,
5. zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
6. do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju
- nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.
Mimo wstrzymania i zawieszenia biegu terminów prawa administracyjnego ustawodawca postanowił, że czynność dokonana w okresie wstrzymania lub zawieszenia terminu jest skuteczna (art. 15zzr ust. 5 znowelizowanej ustawy). Tym samym to od strony postępowania zależy czy dokona czynności już po odwołaniu stanu epidemii albo stanu zagrożenia epidemicznego, czy też jeszcze w okresie obowiązywania jednego z tych stanów.
Podsumowanie
- od 31 marca 2020 r. został wstrzymany i zawieszony bieg terminów:
- procesowych i sądowych wymienionych w art. 15zzs ust. 1 ustawy o zwalczaniu COVID-19,
-przewidzianych przepisami prawa administracyjnego wymienionych w art. 15zzr ust. 1 ustawy o zwalczaniu COVID-19;
- mimo wstrzymania i zawieszenia powyższych terminów czynności dokonane w trakcie wstrzymania bądź zawieszenia tych terminów są skuteczne;
- wstrzymanie i zawieszenie terminów procesowych oraz prawa administracyjnego obowiązuje dopóki obowiązuje stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego (patrz infografika).
