Rozwiązanie

Rozwiązanie stowarzyszenia

Decyzja o rozwiązaniu stowarzyszenia zarezerwowana jest dla walnego zebrania członków. Oznacza to, że aby rozwiązać stowarzyszenie trzeba zwołać nadzwyczajne walne zebranie członków zgodnie z zapisami statutowymi. Zgodnie z ustawą Prawo o stowarzyszeniach w statucie muszą znaleźć się zapisy dotyczące rozwiązania stowarzyszenia. Decyzja taka jest bardzo ważna z punktu widzenia stabilności stowarzyszenia i w związku z tym musi być zastrzeżona dla najważniejszej, najwyższej władzy – walnego zebrania członków. Zapisy statutowe powinny określać, ile osób minimalnie musi uczestniczyć w zebraniu i jaką liczbą głosów walne zebranie podejmuje taką uchwałę. Zazwyczaj jest to podobne rozwiązanie, jak w przypadku zmian statutu.

Często w statucie podaje się również informacje, kto zostanie likwidatorem i na co będzie przeznaczony majątek zlikwidowanego stowarzyszenia. Zgodnie z zapisami ustawy Prawo o stowarzyszeniach majątek zlikwidowanego stowarzyszenia nie może zostać podzielony pomiędzy jego członków, ale musi być przeznaczony na jakiś cel społeczny np. na stowarzyszenie czy fundację o podobnych celach działania. Jeśli takich zapisów brakuje, decyzję w tych sprawach podejmuje walne zebranie członków.

W statucie trzeba zatem sprawdzić:

kto może zwołać walne zebranie członków – najczęściej jest to zarząd, natomiast sprawdzić trzeba, co się dzieje w razie nieobecności zarządu – np. zarząd złożył rezygnację, czy taką kompetencję ma także komisja rewizyjna,
na ile dni przed zebraniem trzeba poinformować o tym członków (np. na 21 dni przed nadzwyczajnym walnym zebraniem),
w jaki sposób przekazywania jest informacja (np. mailem, smsem, zamieszczana na stronie internetowej),
czy w zawiadomieniu trzeba podać termin, miejsce i powód spotkania – w statutach stowarzyszeń często zawarty jest zapis, że nadzwyczajne walne obraduje tylko nad sprawami dla których zostało zwołane,
ile minimalnie osób musi być na zebraniu, ile musi być „za” rozwiązaniem by uchwała była ważna,
warto sprawdzić także czy nie ma dodatkowych zapisów np. powołanie komisji likwidacyjnej albo informacja, że likwidatorem jest ostatni zarząd czy też szczególne zasady przekazania majątku pozostałego po likwidacji stowarzyszenia.

Nadzwyczajne walne zebranie członków tak jak inne zebrania powinno obradować zgodnie z przyjętym porządkiem obrad (planem spotkania). Często jest on wysyłany wraz z zawiadomieniem o spotkaniu.

Dokumenty jakie powinny zostać po nadzwyczajnym walnym zebraniu w sprawie rozwiązania stowarzyszenia to:

lista obecności – imię, nazwisko i podpis członka stowarzyszenia,
protokół z nadzwyczajnego walnego zebrania członków – podpisywany przez przewodniczącego i protokolanta,
uchwała o rozwiązaniu (likwidacji) stowarzyszenia – podpisywana przez przewodniczącego i protokolanta,
uchwała o wyborze likwidatora/likwidatorów/komisji likwidacyjnej – w uchwale warto również dopisać informację o sposobie reprezentowania organizacji przez likwidatora/likwidatorów. Zwykle przyjmowana jest zasada dotycząca sposobu reprezentacji ze statutu. Uchwała jest podpisywana przez przewodniczącego i protokolanta.
uchwała o przeznaczeniu majątku pozostałego po likwidacji stowarzyszenia – uchwała może być ogólna pozostawiająca wybór konkretnej organizacji likwidatorowi. Uchwała podpisywana jest przez przewodniczącego i protokolanta.
dodatkowe ustalenia/dokumenty w zależności od zapisów statutu.

Wszystkie dokumenty przygotowywane są w dwóch egzemplarzach. Jeden zostaje w archiwach stowarzyszenia. Drugi składany jest do sądu w celu otwarcia likwidacji. Wniosek o otwarcie likwidacji (zmianę danych) składany jest do właściwego oddziału Krajowego Rejestru Sądowego, w którym stowarzyszenie jest zarejestrowane. Składa się on z odpowiednich formularzy oraz załączników.

Formularze potrzebne do otwarcia likwidacji to:

KRS-Z61 – formularz główny służący do zgłoszenia otwarcia likwidacji,
KRS-ZR – załącznik do formularza głównego służący do zgłoszenia likwidatora/likwidatorów. Na jednym formularzu można zgłosić jedną osobę.
KRS-ZK – załącznik do formularza głównego służący do wykreślenia zarządu wraz ze sposobem reprezentacji określonym w statucie. Zarząd zostaje wykreślony ponieważ jego obowiązki w momencie otwarcia likwidacji obejmuje likwidator/likwidatorzy.

Formularze podpisywane są przez likwidatora/likwidatorów w zależności od przyjętego sposobu reprezentacji likwidatorów, najczęściej jest on zbieżny ze sposobem reprezentacji zarządu np. dwóch likwidatorów łącznie.

Dokumenty składane do wniosku o otwarcie likwidacji to:

lista obecności na walnym zebraniu członków,
protokół z walnego zebrania,
uchwała o rozwiązaniu stowarzyszenia,
uchwała o wyborze likwidatora/likwidatorów,
uchwała o przeznaczeniu majątku pozostałego po likwidacji,
oświadczenie likwidatora o adresie do doręczeń - każdy likwidator składa oświadczenie o swoim adresie pod który można dostarczać korespondencję. Adresy te nie będą widoczne w danych rejestrowych, ale będą się znajdowały w dokumentach, które zbiera sąd.

Stowarzyszenia bez działalności gospodarczej nie płacą za wniosek o otwarcie likwidacji. Stowarzyszenia z działalnością gospodarczą (zarejestrowane również w rejestrze przedsiębiorców) płacą 350 zł. Jeśli wniosek jest przesyłany pocztą do wniosku dołącza się także potwierdzenie przelewu dokonania opłaty sądowej albo wniosek o zwolnienie z tej opłaty.

Jakie konkretnie działania, dokumenty, zgłoszenia powinien wykonać likwidator?

zgłoszenie informacji o rozwiązaniu stowarzyszenia do sądu – wniosek o otwarcie likwidacji składający się z odpowiednich formularzy KRS oraz dokumentów potwierdzających tę decyzję (opisane już powyżej),
sprawdzenie, czy i jakie obowiązki na likwidatora nakłada statut bądź inne dokumenty wewnętrzne, w tym uchwały podjęte na walnym zebraniu o rozwiązaniu organizacji. W praktyce może to być np. zapis w uchwale o przekazaniu majątku pozostałego po likwidacji, który da likwidatorowi uprawnienie do wyboru konkretnego podmiotu, któremu zostanie przekazany majątek – oczywiście z uwzględnieniem przepisów statutowych i woli członków wyrażonej w uchwale,
sporządzenie sprawozdania finansowego na dzień otwarcia likwidacji – sprawozdanie to składa się z tych samych elementów, co sprawozdanie finansowe sporządzane na zakończenie roku obrotowego. Różnica polega na tym, że obejmuje inny okres czasu – od ostatniego sprawozdania finansowego zamykającego rok do data podjęcia uchwały o likwidacji,
podanie do publicznej wiadomości informacji o likwidacji stowarzyszenia – jest ona zamieszczana dopiero po otrzymaniu z sądu postanowienia o otwarciu likwidacji. Powinna zawierać formalne informacje o rozpoczęciu likwidacji, dane i kontakt do likwidatora, a także datę: do kiedy można zgłaszać roszczenia wobec likwidującej się organizacji. Likwidator może wywiesić stosowne zawiadomienie w urzędzie gminy, budynku sądu lub lokalu stowarzyszenia, zamieścić ogłoszenie w gazecie lokalnej, ogólnokrajowej albo umieścić ogłoszenie o likwidacji na portalu internetowym.
przekazanie majątku pozostałego po likwidacji wybranemu podmiotowi zgodnie z przepisami i wolą walnego zebrania członków,
sporządzenie sprawozdania likwidatora z przeprowadzenia likwidacji (jego elementem jest sprawozdanie finansowe na dzień zakończenia likwidacji),
przedstawienie walnemu zebraniu członków sprawozdania likwidatora z likwidacji wraz ze sprawozdaniem finansowym na dzień zakończenia likwidacji. Oznacza to, że po zakończeniu likwidacji likwidator musi zwołać drugie nadzwyczajne walne zebranie członków, które przyjmuje uchwałę o zakończeniu likwidacji i zatwierdzeniu sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji. Nadzwyczajne walne zebranie członków musi być zwołane zgodnie z procedurą określoną w statucie.
złożenie wniosku o wykreślenie stowarzyszenia z rejestru KRS – wniosek składa się z odpowiednich formularzy i potwierdzających tę informację dokumentów.

Decyzja kiedy ma się zakończyć likwidacja należy do likwidatora. Maksymalny termin na zakończenie tego procesu to rok. Początek terminu określa data podjęcia uchwały lub data wskazana w postanowieniu sądu o rozwiązaniu stowarzyszenia i zarządzeniu likwidacji. Możliwe jest przedłużenie tego terminu przez likwidatora, jeśli istnieją przyczyny, dla których likwidacja nie mogła być w tym czasie zakończona. Wniosek o przedłużenie tego procesu jest przedstawiany przez likwidatora sądowi. Może się on zgodzić na przedłużenie terminu likwidacji albo zarządzić zmianę likwidatora. Zwykle stowarzyszenia likwidują się w ciągu tego ustalonego przepisami roku.

Ostatnim etapem samorozwiązania jest zwołanie przez likwidatora walnego zebrania członków w celu pojęcia decyzji o zakończeniu likwidacji i zatwierdzeniu sprawozdania, którego jednym z jego elementów jest sprawozdanie finansowe na dzień zakończenia likwidacji. Nadzwyczajne walne zebranie członków musi być zwołane zgodnie z procedurą określoną w statucie.

Dokumenty po zebraniu na dzień zakończenia likwidacji:

lista obecności – imię, nazwisko , podpis,
protokół z zebrania – podpisany przez przewodniczącego i protokolanta,
uchwała o zakończeniu likwidacji i przyjęciu sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji – podpisana przez przewodniczącego i protokolanta,
sprawozdanie likwidatora z likwidacji wraz ze sprawozdaniem finansowym na dzień zakończenia likwidacji oraz potwierdzeniem podania do publicznej wiadomości ogłoszenia o otwarciu likwidacji – podpisane przez likwidatora

Po zebraniu likwidator składa do sądu wniosek o wykreślenie organizacji na formularzu KRS-X2 załączając wymienione dokumenty. Opłata za wykreślenie organizacji z KRS to 300 zł. Jeśli wniosek jest przesyłany pocztą do wniosku dołączamy także potwierdzenie przelewu dokonania opłaty sądowej albo wniosek o zwolnienie z tej opłaty.

Źródło: poradnik.ngo.pl

Wzory dokumentów niezbędnych do rozwiązania stowarzyszenia:

UCHWAŁA O ROZWIĄZANIU STOWARZYSZENIA
UCHWAŁA O WYBORZE LIKWIDATORA
UCHWAŁA O PRZEZNACZENIU MAJĄTKU STOWARZYSZENIA