Od września 2016 roku, dzięki pozyskanym przez Starostwo Powiatowe w Legionowie środkom z Europejskiego Funduszu Społecznego, finansowane są dodatkowe zajęcia specjalistyczne skierowane do 16 dzieci uczęszczających do Przedszkola Specjalnego w Powiatowym Zespole Szkół i Placówek Specjalnych w Legionowie.
Zajęcia, zarówno indywidualne, jak i grupowe, realizowane są w ramach projektu pt. „Dziecko w wieku przedszkolnym – aktywny partner w edukacji, komunikacji oraz zabawie. Projektowanie sytuacji edukacyjnych ukierunkowanych na rozwój umiejętności komunikacyjnych i społecznych u dzieci z autyzmem i niepełnosprawnych intelektualnie”.
Jedną z istotnych form wspierania rozwoju dzieci objętych wsparciem projektu są indywidualne zajęcia z terapii behawioralnej. Celem terapeutycznym tych zajęć jest przede wszystkim kształtowanie u dziecka jak największej ilości zachowań adaptacyjnych, które wpłyną na jego niezależność i umożliwią mu efektywne funkcjonowanie w środowisku. Ponadto terapia behawioralna ma zmniejszyć ilość zachowań zakłócających funkcjonowanie i naukę dziecka oraz utrzymać efekty terapii w czasie. Możliwe staje się to poprzez zastosowanie takich metod i technik jak: systemy motywacyjne, kształtowanie, generalizacja, uczenie w odrębnych próbach, uczenie incydentalne, plany aktywności, czy łańcuchy zachowań. Zdecydowana większość dzieci ze spektrum autyzmu nie potrafi wykorzystać naturalnych sytuacji edukacyjnych, aby uczyć się nowych umiejętności. Dlatego też w terapii zasadniczą kwestią jest stworzenie dziecku środowiska odpowiednio do niego dostosowanego oraz zastosowanie technik uczenia, które umożliwią nabywanie przez nie umiejętności potrzebnych im w codziennym funkcjonowaniu. Głównymi celami terapii behawioralnej jest rozwijanie zachowań deficytowych takich jak mowa, zabawa, samodzielność w samoobsłudze, redukowanie zachowań niepożądanych np. agresja, autoagresja oraz generalizowanie i utrzymywanie efektów terapii. Aby móc realizować wyżej wymienione cele, terapeuci behawioralni dbają o to, by w proces terapii włączać również innych nauczycieli i pracowników przedszkola oraz rodziców i opiekunów dzieci - wyjaśnia Magdalena Żukowska.
Innym rodzajem zajęć indywidualnych stymulujących rozwój dzieci są indywidualne zajęcia pedagogiczne, prowadzone przez wykwalifikowanych pedagogów terapeutów. Wiek przedszkolny jest okresem wrażliwości edukacyjnej, w którym neuroplastyczność mózgu jest szczególnie wysoka. Oznacza to, iż różnorodne działania stymulujące jego aktywność w tym okresie mogą przynieść dużo większe efekty, niż działania podejmowane w późniejszych okresach życia. Dlatego też, prowadzone zajęcia z pedagogiem mają na celu dostarczenie dzieciom takiej stymulacji, która usprawni pracę zmysłów i różne funkcje psychomotoryczne, dzięki którym mogą one poznawać świat i rozwijać nowe umiejętności. Szczególną zaletą tych zajęć jest przede wszystkim ich forma - czyli indywidualna praca z dzieckiem, która pozwala na pełniejsze poznanie dziecka oraz dostosowanie działań do jego potrzeb i możliwości, intensyfikację pracy a w perspektywie osiągnięcie lepszych efektów wspólnej pracy. Jest to niezmiernie ważne ze względu na różne deficyty rozwojowe dzieci i konieczność stosowania metod i środków odpowiadających ich wymaganiom. Przykładem jest, opisana powyżej, metoda behawioralna, szczególnie przydatna w pracy z dziećmi z autyzmem, stosowana również podczas zajęć z pedagogiem, która wymaga pracy indywidualnej, zwłaszcza w początkowym okresie.
Od czasu rozpoczęcia realizacji projektu tj. od września 2016 roku, minęło ponad pół roku i z satysfakcją można zobaczyć już efekty pracy pedagogicznej. U dzieci, poprawie uległa przede wszystkim praca zmysłów: percepcja wzrokowa i słuchowa, które umożliwiają odbiór informacji. Wzrosła też ich sprawność motoryczna, warunkująca działanie młodego człowieka, nabywanie przez niego nowych umiejętności i poznawanie otaczającego świata. Rozwinęły się umiejętności związane z logicznym myśleniem i pamięcią, rozumieniem sytuacji i pojęć oraz komunikacja i mowa. Dzieci zaczęły też nabywać umiejętności warunkujące powodzenie w ich przyszłej edukacji, takie jak: umiejętność skupienia wagi, koncentracja na zadaniu, nawiązywanie kontaktu i współpraca z terapeutą. Bardzo ważnymi doświadczeniami jest też czerpanie satysfakcji z własnych sukcesów i idąca za tym motywacja do podejmowania wysiłku. Są to skarby, przydatne w całej dalszej karierze edukacyjnej tych młodych ludzi. Bardzo dobrze się stało, że mogą je one otrzymać w tym ważnym dla nich, pod względem rozwojowym, okresie życia – wyjaśnia Urszula Witaszczyk, która prowadzi zajęcia pedagogiczne.
Kolejnymi zajęciami, w których uczestniczą nasze przedszkolaki jest hipoterapia. Dzieci wspólnie z opiekunami wyjeżdżają dwa razy w miesiącu do stadniny koni, gdzie pod okiem wykwalifikowanych terapeutów poddawane są rehabilitacji psycho-ruchowej z wykorzystaniem konia i elementów jazdy konnej. Hipoterapia jest metodą leczniczą stanowiącą bardzo istotne ogniwo szeroko pojętej terapii kompleksowej, czyli oddziałującej jednocześnie ruchowo, sensorycznie, psychicznie i społecznie. Praca terapeutyczna w hipoterapii ma na celu również zrozumienie samego siebie, a także reorganizację sposobu nawiązywania kontaktów oraz komunikowania się dziecka z najbliższym otoczeniem i ze światem zewnętrznym. Terapia niepełnosprawnych z zastosowaniem metody hipoterapii obejmuje głównie osoby niepełnosprawne ruchowo, sensorycznie i umysłowo. Innym bardzo poważnym schorzeniem, poddawanym terapii hipoterapią, jest zespół objawów zwanych autyzmem. Dla naszych przedszkolaków hipoterapia jest metodą pomocną w usprawnianiu dysfunkcji związanych z zaburzeniami integracji sensorycznej jak i poprawia ogólną sprawność fizyczną. Kontakt z koniem dostarcza dzieciom wielu doznań ruchowych, zmysłowych, pomaga rozwijać poczucie odpowiedzialności, daje poczucie decydowania (choćby wybranie kierunku jazdy przez trzymanie wodzy), dodaje pewności siebie. Jazda konna sprzyja niewątpliwie odprężeniu. Po łagodnej, mającej wrażenie kołysania jeździe zdarza się niektórymi naszym przedszkolakom usnąć przytulonym do konia. Nasze maluchy wierzą, że koń jest ich przyjacielem, czują się w jego obecności bezpieczne, komentuje Agnieszka Łuniewicz - Stępniak.
W kolejnym artykule opisane zostaną kolejne formy wsparcia, skierowane do dzieci z przedszkola specjalnego, realizowane w ramach projektu pt. „Dziecko w wieku przedszkolnym – aktywny partner w edukacji, komunikacji oraz zabawie. Projektowanie sytuacji edukacyjnych ukierunkowanych na rozwój umiejętności komunikacyjnych i społecznych u dzieci z autyzmem i niepełnosprawnych intelektualnie”.
Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Osi priorytetowej X „Edukacja dla rozwoju regionu”, Działania 10.1 „Kształcenie i rozwój dzieci i młodzieży”, Podziałania 10.1.4 „Edukacja przedszkolna” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020.
