137. urodziny Jerzego Szaniawskiego

137 lat temu w Zegrzynku urodził się Jerzy Szaniawski – dramaturg, prozaik, felietonista, autor serii opowiadań o profesorze Tutce.

Jerzemu Szaniawskiemu przyszło żyć w trudnych czasach. Urodził się pod zaborem rosyjskim, w 1886 r. w Zegrzynku. Studiował w Warszawie i Lozannie. Debiut literacki zaliczył w 1912 r. na łamach „Kuriera Warszawskiego”. W 1917 r. Teatr Polski wystawił jego sztukę „Murzyn”. Stał się uznanym pisarzem. Wśród jego dzieł warto wymienić dramaty „Lekkoduch” i „Papierowy kochanek”.

W czasie wojny i okupacji działał w podziemiu. Okres PRL przyczynił się do schyłku twórczości bezkompromisowego pisarza. Szaniawski odmówił tworzenia w nurcie realnego socjalizmu. W 1950 r. powrócił do Zegrzynka. Większość majątku dramaturga skonfiskowała komunistyczna władza. Pozostawione resztki aparat terroru obłożył tak wysokimi podatkami, że Szaniawski przymierał głodem. Po politycznej odwilży w 1955 r. znów pozwolono mu drukować, jednak do lat międzywojennej świetności nie było już powrotu. Na domiar złego w 1962 r. Szaniawski ożenił się z Anitą Szatkowską – osobą niezrównoważoną psychicznie, która terroryzowała pisarza. Jerzy Szaniawski zmarł 16 marca 1970 r. w Warszawie. Duża część jego twórczości – w tym nigdy nie publikowane utwory - spłonęła w 1977 r. podczas pożaru zegrzynieckiego dworku.

Na zdjęciu Jerzy Szaniawski przed dworkiem w Zegrzynku, 1963 r.; fot. ze zbiorów NAC