Zalety Internetu można wymieniać bez końca, ale nie wolno zapominać, że to także przestrzeń, w której dochodzi do nadużyć i przestępstw. Najbardziej narażeni na nie są najmłodsi użytkownicy. Dziś obchodzimy Dzień Bezpiecznego Internetu - święto ustanowione z inicjatywy Komisji Europejskiej, które ma na celu zwrócenie uwagi na kwestię bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów internetowych.
Dziecko bezpieczne w sieci - zasady korzystania z Internetu:
Aby zapewnić nieletnim bezpieczne korzystanie z Internetu i chronić ich przed niebezpiecznymi treściami, rodzice/opiekunowie powinni wprowadzić zasady, które będą dostawanie do wieku dziecka. Warto zadbać o to, aby dziecko korzystające z Internetu przestrzegało następujących zasad:
• Najmłodsze dzieci powinny korzystać jedynie z pozytywnych i bezpiecznych treści (strony, aplikacje, gry) wskazanych przez rodziców/opiekunów. Z czasem warto brać pod uwagę propozycje nowych treści spośród wskazywanych przez dzieci, każdorazowo je weryfikując. Po wprowadzeniu takiej zasady warto porozmawiać z dzieckiem na temat nieodpowiednich treści online – w sposób adekwatny do jego wieku należy je poinformować, że w sieci można trafić na materiały prezentujące seks, przemoc, wulgaryzmy. Trzeba zaznaczyć, że nie są to treści przeznaczone dla dzieci i że oczekujemy, iż dziecko nas poinformuje w razie kontaktu z nimi.
• Czas korzystania z sieci powinien być ograniczony. Zaleca się, by dzieci w wieku wczesnoszkolnym nie korzystały z urządzeń ekranowych dłużej niż dwie godziny dziennie. Dobrym pomysłem jest ustalenie dnia lub dni, podczas których dziecko nie korzysta z Internetu wcale - np. weekend bez Internetu.
• Dzieciom w wieku przedszkolnym należy towarzyszyć podczas korzystania z sieci. Jeśli dzieci są starsze, warto mieć wgląd w ekran komputera czy urządzenia mobilnego, z którego korzystają. Przy okazji warto zainteresować się aktywnościami dziecka online i nawiązać na ten temat rozmowę.
• Najmłodsze dzieci nie powinny samodzielnie korzystać z wyszukiwarek, portali społecznościowych i innych serwisów dających nieograniczony dostęp do treści (zdjęć, filmów, tekstów). Stopniowe wprowadzanie takich możliwości powinno odbywać się pod kontrolą rodziców i z uwzględnieniem ograniczeń wiekowych narzucanych przez serwisy. Warto takie sytuacje wykorzystać do edukacji dziecka w zakresie skutecznego i bezpiecznego poszukiwania treści, poszerzając jego wiedzę na temat nieodpowiednich treści. Dobrze, gdy podczas swobodnych rozmów z dzieckiem wprowadzone zostaje pojęcie ograniczonego zaufania do treści online.
• Najmłodsze dzieci nie powinny samodzielnie korzystać z komunikatorów czy portali społecznościowych. Ewentualne kontakty online powinny być ograniczone do znajomych osób i odbywać się pod kontrolą rodziców/opiekunów. Zakaz ów należy poprzedzić rozmową na temat zagrożeń związanych z kontaktami z nieznajomymi.
• Dzieci nie powinny publikować samodzielnie w sieci treści, szczególnie prywatnych informacji, filmów, zdjęć. Taki zakaz powinien być połączony ze zwróceniem dziecku uwagi na zagrożenia związane z publikacją wizerunku i prywatnych informacji.
• Należy umówić się z dzieckiem, że za każdym razem kiedy trafi na nieodpowiednie treści lub cokolwiek innego je w sieci zaniepokoi, natychmiast o tym poinformuje. Kiedy dziecko zgłasza kontakt z nieodpowiednimi treściami, warto pochwalić je za poinformowanie o takim zdarzeniu. Jeżeli dziecko jest zaniepokojone, trzeba wytłumaczyć mu sytuację, zastanowić się, jak zmniejszyć prawdopodobieństwo podobnych okoliczności w przyszłości.
Warto zwrócić uwagę na kilka podstawowych kwestii:
• Udostępniając dziecku urządzenie z dostępem do Internetu, należy je odpowiednio skonfigurować, zapewniając dziecku bezpieczną przestrzeń w wirtualnym świecie (np. moduł Ochrony Rodzicielskiej, który umożliwia kontrolowanie czasu korzystania z komputera oraz ograniczenie dostępu do wskazanych gier i aplikacji).
• Zasoby internetowe udostępniane dzieciom muszą być wolne od szkodliwych treści, czyli przemocy, wulgaryzmów, erotyki. Należy się również upewnić, czy nie dają one dostępu do takich treści np. poprzez linki czy bannery.
• Należy udostępniać dzieciom treści z wiarygodnego źródła, stworzone z myślą o młodym odbiorcy.
• Estetyka, sposób prezentowania informacji, nawigacja po serwisie, grze czy aplikacji powinny być przyjazne i zrozumiałe dla dziecka.
• Udostępniane dzieciom treści powinny łączyć zabawę z edukacją i rozwojem – angażować je w aktywności plastyczne, muzyczne, rozwijać wyobraźnię, poszerzać wiedzę.
• Należy zwrócić uwagę, czy serwis zapewnia ochronę prywatności użytkownika – kluczowe jest zadbanie o bezpieczeństwo danych i wizerunku dziecka.
Policja radzi:
♦ Co zrobić aby dostęp do Internetu był bezpieczny:
• Aktualizuj oprogramowanie systemowe (Windows, Linuks, iOS),
• Stosuj silne hasła dostępu do systemu oraz sieci domowych,
• Nie udostępniaj „sąsiadom” swojej sieci Internet (WiFi).
♦ Co zrobić, aby korzystanie z Internetu było bezpieczne:
• Aktualizuj oprogramowanie antywirusowe,
• Pamiętaj, że treści zamieszczone w sieci (zdjęcia, posty, komentarze) nigdy nie zostaną usunięte,
• Nie otwieraj nieznanych załączników w wiadomościach e-mail,
• Nie udostępniaj swoich danych w Internecie.
♦ Co zrobić aby twoje dziecko było bezpieczne w sieci:
• Rozważ zainstalowanie oprogramowania do kontroli rodzicielskiej,
• Nie pozostawiaj dziecka samego w sieci – pokaż mu dobre strony Internetu; pokaż, jak może rozwijać swoje pasje, ostrzeż o zagrożeniach, które wiążą się z korzystaniem z Internetu,
• Jeśli masz wątpliwości, możesz zgłosić je wyspecjalizowanym komórkom do Walki
• z Cyberprzestępczością znajdującym się w Komendach Wojewódzkich Policji (Komendzie Stołecznej Policji).
♦ Najczęstsze zagrożenia:
• Złośliwe oprogramowanie - instalacja złośliwego oprogramowania może doprowadzić do przejęcia Twojego komputera przez Cyberprzestępców, a w efekcie urządzenie może być narzędziem do popełniania przestępstw internetowych.
• Hejt - często wystawianie złych, wręcz kompromitujących komentarzy, to rozrywka dla młodego internauty. Niestety hejt w sieci może być przyczyną samobójstwa.
• Niebezpieczne gry - bardzo często Internet dla dziecka to „wypełniacz” czasu, w którym znajdzie wiele wyzwań/zadań. Niektóre z nich, mogą doprowadzić do samookaleczenia lub śmierci.
• Kontakt dziecka z treściami pornograficznymi (kontakt z pedofilami), uwodzenie w Internecie (child grooming) - działania podejmowane przez osoby w sieci w celu zaprzyjaźnienia się i nawiązania więzi emocjonalnej z dzieckiem, tak aby w późniejszym czasie zmniejszyć jego opory przed kontaktem w świecie rzeczywistym, który w efekcie może doprowadzić do seksualnego wykorzystania.
• Materiały epatujące przemocą - w Internecie można znaleźć filmy/zdjęcia zawierające przemoc lub nawołujące do nienawiści. Młodzi ludzie mogą brać zły przykład z takich informacji i przenosić je do świata realnego.
• Uzależnienie od Internetu. Gdy dziecko zbyt długo korzysta z Internetu, a pozbawienie go dostępu do sieci powoduje złość i rozdrażnienie, może być to pierwsza oznaka uzależnienia. Warto wówczas nawiązać kontakt ze specjalistą zanim stracisz kontakt z dzieckiem.
• Kontakt z internetowymi oszustami. W sieci Internet pojawiają się różnego rodzaju ogłoszenia, część z nich to po prostu próba oszustwa. Pamiętaj, aby przed zakupem w sieci dokładnie zweryfikować sprzedawcę, można np. poczytać opinie o sklepie. Przy zakupie droższych rzeczy warto dołożyć parę złotych i dokonać zakupu za pobraniem. Wówczas przy odbiorze towaru, jeszcze przy dostawcy, możesz otworzyć paczkę i sprawdzić, czy towar jest zgodny z zamówieniem. Jeżeli nie, masz prawo odmówić jego przyjęcia.
Źródło: www.dzieckowsieci.pl, www.policja.pl
