Dziecko w wieku przedszkolnym – aktywny partner w edukacji, komunikacji oraz zabawie. Projektowanie sytuacji edukacyjnych ukierunkowanych na rozwój umiejętności komunikacyjnych i społecznych u dzieci z autyzmem i niepełnosprawnych intelektualnie
Powiat Legionowski wspólnie z Powiatowym Zespołem Szkół i Placówek Specjalnych w Legionowie realizują projekt pt. „Dziecko w wieku przedszkolnym – aktywny partner w edukacji, komunikacji oraz zabawie. Projektowanie sytuacji edukacyjnych ukierunkowanych na rozwój umiejętności komunikacyjnych i społecznych u dzieci z autyzmem i niepełnosprawnych intelektualnie”.
BUDŻET PROJEKTU
Całkowity budżet projektu - 510.000 zł, z czego 408.000 zł to dofinansowane EFS, pozostała kwota w wysokości 102.000 zł to wkład własny powiatu (23.040 – wkład finansowy, 78.960 zł wkład niepieniężny).
ŹRÓDŁO FINANSOWANIA
Projekt realizowany w ramach Osi Priorytetowej X „Edukacja dla rozwoju regionu”, Działania 10.1 „Edukacja ogólna i przedszkolna”, Poddziałania 10.1.4 „Edukacja przedszkolna” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020 współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
OKRES REALIZACJI
01.04.2016 – 30.06.2017
CELE PROJEKTU
Celem głównym projektu jest wyrównywanie szans edukacyjnych 16 dzieci z autyzmem, dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi w wieku 3–8 lat, poprzez wzrost dostępności do edukacji przedszkolnej i organizację dodatkowych zajęć specjalistycznych, odpowiadających na zdiagnozowane deficyty rozwojowe dzieci.
Cele szczegółowe projektu to:
- uruchomienie w 2016r. dodatkowego naboru dla 4 dzieci z autyzmem oraz zorganizowanie dla tej grupy zajęć specjalistycznych,
- rozszerzenie oferty przedszkola o dodatkowe zajęcia specjalistyczne dla 12 dzieci niepełnosprawnych z dwóch istniejących grup,
- wyrównywanie szans edukacyjnych 16 dzieci niepełnosprawnych poprzez stymulowania rozwoju w sferze ruchowej, intelektualnej, komunikacyjnej, emocjonalnej oraz w zakresie usamodzielniania i integracji społecznej.
OPIS PROJEKTU
Specyficzne potrzeby edukacyjne dzieci niepełnosprawnych wymagają zastosowania odpowiedniej terapii (w formie specjalistycznych zajęć indywidualnych i grupowych), specjalistycznego sprzętu oraz zaangażowania wykwalifikowanej i doświadczonej kadry. Dzieci niepełnosprawne, w szczególności potrzebują bardzo intensywnych oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych na ich indywidualne potrzeby w zakresie: komunikacji, rozwoju poznawczego, rozwoju sensomotorycznego oraz rozwoju społeczno-emocjonalnego.
Dlatego też w ramach realizacji projektu, w roku szkolnym 2016/2017, zorganizowane zostaną specjalistyczne zajęcia z zakresu:
• muzykoterapii (114 godz.) – celem muzykoterapii aktywnej jest poprawa komunikacji w grupie, a także rozładowanie stresów, nauczenie wspomaganych muzyką rekreacji – zarówno relaksu jak i aktywności, poprawę wydolności oddechowo – krążeniowej, wzrost siły mięśniowej. Zadania do wykonania na instrumencie, ruchem, głosem, bądź rysowaniem lub malowaniem do muzyki mają charakter spontanicznego działania twórczego, uczą wyrażania siebie.
• dogoterapii (114 godz.) - dogoterapia to system ćwiczeń i zabaw z udziałem odpowiednio wybranych i przygotowanych psów, pełniących rolę terapeutów, wspomagający rehabilitację ruchową oraz umysłową dzieci. Psy wywierają pozytywny wpływ na ludzi, a ich obecność działa uspokajająco i kojąco.
• gimnastyki korekcyjnej (114 godz.) - celem zajęć jest przeciwdziałanie powstawaniu wadom postawy oraz korygowanie istniejących zaburzeń statyki ciała. Dzieci usprawniają swoją koordynację wzrokowo – ruchowo – słuchową, planowanie motoryczne, orientację w schemacie ciała, motorykę dużą i małą.
• logopedii (152 godz.) - terapia logopedyczna pomaga dziecku kształtować poprawną mowę. Dziecko uczy się wykorzystywania nawyków poprawnej wymowy w praktycznym działaniu. Poprawa w zakresie komunikacji jest kluczem dla dziecka w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami
• AAC - alternatywnych metod komunikacji (608 godz.), - celem zajęć jest pomoc dzieciom niemówiącym lub posługującym się mową w ograniczonym stopniu. Dzieci poprzez zabawę uczą się różnych systemów komunikacji tj. znaki graficzne: symbole PCS, Model PECS, znaki manualne: gesty MAKATON lub znaki przestrzenno – dotykowe. Dla każdego dziecka terapeuta tworzy indywidualny system komunikacji poprzez dobór znaków, budowanie osobistych pomocy do komunikacji oraz instruowanie partnerów rozmowy. Użytkownikami wspomagających sposobów porozumiewania się są dzieci, które słyszą, ale nie mogą nauczyć się mowy lub nie mogą jej używać przez całe życie lub tylko w pewnym okresie. Osoby niemówiące zostaną wyposażone w odpowiednie urządzenia elektroniczne (komunikatory). Dzięki takim zajęciom dzieci mogą dokonywać wyborów, podejmować decyzje, pytać, opowiadać, wyrażać myśli i uczucia–pokonywać bariery w porozumiewaniu się i stawać się niezależnymi.
• terapii behawioralnej (608 godz.) - celem terapii behawioralnej jest rozwijanie zachowań deficytowych, a więc zachowań występujących u dziecka zbyt rzadko lub nie występujących wcale, a które powszechnie uważane są za prawidłowe i pożądane u zdrowego dziecka w pewnym wieku i w pewnych sytuacjach. Celem jest również dążenie do redukcji zachowań niepożądanych oraz generalizacja wiedzy w różnych środowiskach oparta na wzmocnieniach pozytywnych. T. behawioralna jest wiodącą metodą pracy z dziećmi z autyzmem i niepełnosprawnościami sprzężonymi.
• integracji sensorycznej (152 godz.) - terapia SI pomaga dziecku przetwarzać bodźce zmysłowe w taki sposób, by stanowiły efektywną całość. Poprze zzabawę oraz aktywności realizowane podczas zajęć SI dokonuje się integracja bodźców zmysłowych oraz doświadczeń, co pozwala na lepszą organizację działań dziecka. Poprawia się funkcjonowanie dziecka we wszystkich obszarach rozwoju.
• zajęcia z pedagogiem (608 godz.) - celem zajęć jest dążenie do wszechstronnego rozwoju dziecka. Dziecko staje się centrum kompleksowych oddziaływań ukierunkowanych na usprawnianie funkcji zaburzonych. Dziecko poprawia swoje umiejętności w zakresie motoryki dużej, motoryki małej, percepcji wzrokowej, percepcji słuchowej, komunikacji.
• zajęcia z psychologiem (608 godz.) – podczas zajęć dziecko uczy się zachowań społecznie akceptowanych, sposobów budowania prawidłowych relacji z rówieśnikami. Psychologiczne zajęcia terapeutyczne ukierunkowane są na rozwijanie w dziecku poczucia wiary we własne możliwości, poczucia sprawczości i kontroli nad otoczeniem, a także rozwijanie wrażliwości na własne potrzeby oraz przeżywane emocje.
• koncerty muzyczno - edukacyjne o charakterze terapeutycznym (10 koncertów) -podczas zabaw ruchowych przy muzyce z wykorzystaniem instrumentów pochodzących z różnych stron świata dzieci będą miały okazję do wspólnej radosnej ekspresji, aktywnej gry na instrumentach, rozładowania napięć, wyrabiania sprawności mowy podczas powtarzania fragmentów piosenek, rozwijania koordynacji ruchowej a także do współdziałania z partnerem i grupą. Dzieci będą mieć okazję występu przed innymi grając, co wyrabia u nich śmiałość i możliwość prezentacji publicznej. Koncerty prowadzone będą przez profesjonalnych artystów - muzyków.
• hipoterapii (152 godz.) - zajęcia obejmują cykliczne wyjazdy do stadniny koni podczas których dzieci pod okiem instruktora wykonują proste ćwiczenia pozwalające usprawnić dziecko ruchowo, intelektualnie oraz korzystnie wpłynąć na jego kondycję psychiczną. Podstawowe cele jakie mają przynieść zajęcia z hipoterapii to: stymulacja rozwoju psychoruchowego dziecka (poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowej, orientacji przestrzennej oraz rozeznania w schemacie własnego ciała, zwiększenie możliwości koncentracji uwagi i utrzymania zorganizowanej aktywności, zwiększenie motywacji do wykonywania ćwiczeń, rozwijanie samodzielności),zmniejszenie zaburzeń równowagi i poprawa reakcji obronnych, zwiększenie możliwości lokomocyjnych, zwiększenie poczucia własnej wartości, relaksacja i osłabienie reakcji nerwicowych, zapewnienie kontaktu ze zwierzęciem i przyrodą. Zajęcia prowadzone będą przez hipoterapeutę z Ośrodka Hipoterapii.
• wyjazdowe na basen (19 wyjazdów) - dzieci pod okiem instruktora pływania i będą miały okazję usprawniać swoje funkcjonowanie. Zabawy i ćwiczenia w basenie mają na celu nauczyć bezpiecznego i swobodnego przebywania i poruszania się w wodzie. Zabawy te uruchamiają inny niż w środowisku lądowym potencjał ruchowy oraz odmienne czucie ciała. Wzmacniają wybrane uaktywniane grupy mięśni oraz regulują napięcie mięśniowe. Zabawa w wodzie to czas relaksu, który jest konieczny i niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu dziecka.
• wyjazdy do centrum kreatywnej zabawy (10 wyjazdów) - podczas wycieczek dzieci będą uczestniczyć w zajęciach plastycznych, kulinarnych bądź muzyczno-ruchowych. Zajęcia o różnej tematyce przybliżą ciekawostki otaczającego świata. Warsztaty uczą między innymi pracy w zespole, samodzielności, zasad savoir vivre'u. Zajęcia odbywają się w niesamowitych, interaktywnych wnętrzach.
• wyjazd edukacyjno – terapeutyczny „Zielone Przedszkole - Wędrowanie z Porami Roku” - trzydniowy wyjazd o charakterze edukacyjno-terapeutycznym w rytmie zmieniających się pór roku. Zorganizowany wiosną 2017 roku do gospodarstwa agroturystycznego dostosowanego do potrzeb dzieci niepełnosprawnych. Głównym celem wyjazdu będzie utrwalenia nabytych umiejętności, dokonywanie generalizacji wiedzy oraz wdrażanie dzieci do większej samodzielności w różnych obszarach rozwoju. Podczas wyjazdu dzieci będą doskonaliły samodzielność oraz umiejętność efektywnego działania w zespole i skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach. Przedszkolaki podczas pobytu będą min. poznawały tajemnice lasu, zwierzęta wiejskie, będą brały udział w grze terenowej oraz będą budowały karmniki dla ptaków. Animatorzy będą wdrażać dzieci do obserwacji zjawisk przyrodniczych oraz uczyć zasad poszanowania przyrody.
W ramach projektu zostanie zakupiony specjalistyczny sprzęt oraz pomoce dydaktyczne wykorzystywane do prowadzenia:
• AAC - alternatywnych metod komunikacji - w pracy nad alternatywnymi i wspomagającymi metodami komunikacji konieczna jest specjalistyczna technologia, która zapewni niepełnosprawnemu dziecku niezależność w porozumiewaniu się. Komputer jest narzędziem, dzięki któremu nauczyciel będzie mógł przygotowywać książki do porozumiewania się tablice komunikacyjne oraz wiele innych prostych narzędzi lecz jednocześnie może służyć jako bezpośrednie narzędzie komunikacyjne dla użytkownika AAC. Konieczne jest do tego specjalistyczne oprogramowanie (np. Boardmaker) zawierające bazę symboli, umożliwiające wydrukowanie ich oraz tworzenie tablic dynamicznych w których to właśnie komputer wyposażony w specjalistyczne peryferia staje się narzędziem do rozmowy. Wszelakie komunikatory (np. Big Step-by-step, GoTalk) generujące głos oraz tablety pozwalają dzieciom na osiąganie pewnej niezależności w porozumiewaniu się. Proste gry obsługiwane za pomocą jednego przycisku pozwalają doświadczać dzieciom własnej sprawczości, uczą że mogą zmieniać coś w swojej rzeczywistości i przygotowują do tego aby w przyszłości to właśnie komputer był ich docelowym narzędziem do porozumiewania się. Symbole zawarte w przygotowanych książkach, komunikatorach i komputerach to nie jedyny sposób na ułatwienie porozumiewania się. Dzieci mogą uczyć się również za pomocą prostych gestów „Makaton”,które często są najszybszym i najłatwiej dostępnym narzędziem do przekazania szybkiego komunikatu.Za pomocą gestów uczą się także „śpiewać” i „mówić wiersze”.
• terapii behawioralnej - wdrażając dziecko do efektywnego funkcjonowania w otoczeniu wykorzystujemy różne techniki uczenia. Jedną z istotnych technik uczenia dziecka z autyzmem jest technika wideomodelowania. Do uczenia za pomocą tej techniki niezbędne jest korzystanie z rzutnika oraz tabletu dzięki czemu, dziecko obserwując modelowe nagranie powtarza zaprezentowaną reakcje. Dziecko w ten sposób uczy się np. śpiewania piosenki, budowania wieży z klocków. Kolejną bardzo ważną techniką są plany aktywności poprzez które dziecko wykonuje określone sekwencje czynności np. uczy się organizować czas zabawy swobodnej, wg. planu wykonuje ćwiczenia gimnastyczne. Istotne jest, aby dziecko mogło swobodnie operować takim planem, taką możliwość daje korzystanie z tabletu. Na tablecie wgrane są całe ciągi obrazkowych instrukcji, dziecko przesuwając palcem przechodzi do kolejnych kart zawierających dalsze etapy podpowiedzi. Dzięki wsparciu pracy terapeutycznej wysoce specjalistycznym sprzętem szybciej oraz efektywniej nauczymy dzieci z autyzmem samodzielnego funkcjonowania w zabawie i nauce.
• integracji sensorycznej - terapia SI daje możliwość budowania prawidłowych reakcji sesnomotorycznych, których kształtowanie jest możliwe poprzez zastosowanie odpowiedniego sprzętu. Dziecko poprzez pracę na specjalistycznych urządzeniach doświadcza odpowiednich bodźców, które prowokują je do udzielenia właściwych reakcji. Poprzez pracę na różnego rodzaju sprzętu np. tj. hamak elastyczny stymulujemy obszar czucia głębokiego, ucząc dziecko określania granic jego ciała oraz definiować jego miejsce w przestrzeni. Sprzęt wykorzystywany podczas terapii SI przyczynia się do normalizacji odbioru i przetwarzania wrażeń w obrębie systemu przedsionkowo proprioceptywnego, poprawy koordynacji wzrokowo-ruchowo-słuchowej, wzmacniania napięcia mięśni posturalnych oraz ogólnej stymulacji układu nerwowego. Metodyka SI zakłada pracę na specjalistycznym sprzęcie, a więc prowadzenie terapii SI bez sprzętu nie jest możliwe.
RELACJE Z REALIZACJI PROJEKTU:
Nowe zajęcia w przedszkolu specjalnym
Co nowego u przedszkolaków...
Z wizytą u przedszkolaków
